Prostaatontsteking mannen: symptomen, oorzaak en behandeling

Wat is een prostaatontsteking?

De prostaat is een klier van het mannelijke voortplantingssysteem. Het is gelegen aan de voorzijde van het rectum en bevindt zich net onder de blaas, het orgaan dat urine opslaat. De prostaat is vrij klein en heeft bijna dezelfde grootte en vorm als een walnoot. De prostaat ligt om de urinebuis, de urethra, heen.

Belangrijkste funtie

De prostaat bestaat grotendeels uit spieren en klierweefsel. De belangrijkste functie van de prostaat is het produceren van zaadvloeistof en bij een ejaculatie wordt in de prostaat zaadvloeistof bij de zaadcellen gevoegd. Door spiersamentrekkingen knijpt de prostaat de vloeistof in de urinebuis. Het prostaatvocht houdt de zaadjes in leven tijdens hun tocht in de vagina.

Ontsteking

Prostaatontsteking, ook prostatitis genoemd, is een ontsteking van de prostaatklier, die chronisch of acuut kan zijn. Een acute prostaatontsteking treedt plotseling op en een chronische prostaatontsteking is de ontsteking langdurig aanwezig. Als gevolg van de ontsteking zwelt de prostaat op en wordt de plasbuis, waar de prostaat omheen ligt, dichtgedrukt. Het plassen wordt hierdoor bemoeilijkt en het kan ook pijn doen.

Een niet tijdig behandelde prostaatontsteking kan een abces in de prostaat veroorzaken. Deze drukt de de prostaat helemaal dicht en plassen is hierdoor onmogelijk.

Oorzaak prostaatontsteking

Prostatitis wordt soms veroorzaakt door bacteriën, maar vaak is de oorzaak niet bekend. Een prostaatontsteking kan het gevolg zijn van een urineweginfectie, waarbij de infectie omhoog kruipt richting de prostaat en aldaar een nieuwe infectie veroorzaakt. Prostatitis kan tevens samenhangen met een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Onveilige seks met wisselende partners vormt een belangrijke risicofactor. Anale seks kan ook ook leiden tot acute prostatitis. Darmbacteriën, waaronder E. coli, kunnen door anale seks in de urethra terechtkomen, wat kan leiden tot infecties van de urinewegen. Urineweginfecties, vooral urethritis (plasbuisontsteking), kunnen leiden tot acute prostatitis, omdat de infectie vrij gemakkelijk overslaat naar de prostaat.

Een prostaatontsteking komt vooral voor bij mannen boven de 50 jaar.

Wat zijn de symptomen van een prostaatontsteking?

Bij een acute prostaatontsteking is er vaak sprake van plotselinge hoge koorts, wat gepaard gaat met koude rillingen, hevige (aan)drang tot plassen en moeilijker en pijnlijker plassen. Er kan tevens sprake zijn van een branderig en jeukend gevoel tijdens en vlak na het plassen, bloed in de urine, pijn in de onderrug of algemene spierpijn, pijn tussen anus en de balzak, pijn in het onderlichaam en in de liezen tijdens een zaadlozing. Deze klachten kunnen zich ook voordoen bij een chronische prostaatontsteking, maar dan vaak in geringere mate.

Hoe wordt een prostaatontsteking behandeld?

De behandeling van prostatitis is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Acute prostatitis wordt behandeld met antibiotica. Een dergelijke behandeling kan bij een chronische of steeds weer terugkerende ontsteking al gauw 4 tot 6 weken duren.

Vooral bij chronische prostatitis kunnen hete zitbaden verlichting van de klachten geven.

Alfa-blokkers

Alfa-blokkers zijn geneesmiddelen die de spieren van de blaashals en de prostaat helpen ontspannen, waardoor de vernauwing van de urinebuis vermindert en de urine beter door de plasbuis kan stromen. Hierdoor verminderen klachten als frequent moeten plassen en pijn tijdens het plassen. Het effect van deze medicijnen merk je binnen circa 6 weken. Vaak voorkomende bijwerkingen zijn hoofdpijn en een daling van de bloeddruk.

Pijnstillers

Pijnstillers als aspirine en ibuprofen kunnen pijnklachten doen verminderen. Raadpleeg uw arts over welke dosering je het beste kunt nemen. Overmatig gebruik van deze medicijnen kunnen problemen veroorzaken.

Prostaatmassage

Bij chronische prostaatontsteking kan prostaatmassage een gevoel van opluchting geven. Deze procedure kan enige verlichting van de symptomen geven. Het moet wel onder bescherming van antibiotica plaatsvinden. De arts of uroloog kan je prostaat ‘leeg’-masseren door krachtig op de prostaatklier te drukken en met de vingertop er stevig overheen te wrijven, maar je kunt het ook zelf doen. Prostaatmassage kan worden verricht met een gehandschoende vinger en een beetje glijmiddel.

Lees verder