Inhoud
Wat is een teelbalontsteking?
De medische benaming van teelbalontsteking of zaadbalontsteking is orchitis en duidt op een ontsteking van één of beide testikels. Het wordt geassocieerd met het virus dat bof veroorzaakt. Orchitis komt bij ten minste 25% van de postpuberale mannen met bof voor. Bof is besmettelijk van enkele dagen vóór tot 5 dagen na het ontstaan van de parotiszwelling (een ontsteking en zwelling van de grote speekselklier). Andere oorzaken van orchitis betreffen bacteriën, zoals Escherichia coli, Staphylococcus, en Streptococcus, maar ook bacteriën die seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), veroorzaken, zoals gonorroe, chlamydia en syfilis, kunnen orchitis veroorzaken.
Bacteriële orchitis is vaak het gevolg van epididymitis, een ontsteking van de bijbal, die tegen de zaadbal aanligt en waar de zaadcellen worden opgeslagen. Een ontsteking van zowel de zaadbal (testis) als de bijbal (epididymis), wordt epididymo-orchitis genoemd. Orchitis kan ook ontstaan als complicatie na een prostaatontsteking (prostatitis).
Zwelling en pijn zijn de meest voorkomende tekenen en symptomen van orchitis. Meestal is slechts één kant aangedaan, slechts soms doet de ontsteking zich voor in beide teelballen.
Wat zijn de symptomen van een teelbalontsteking?
De volgende symptomen kunnen optreden bij een teelbalontsteking:
- bloed in het sperma
- afscheiding uit de penis
- koorts
- pijn in de lies (aan de aangedane zijde)
- pijn bij geslachtsgemeenschap of ejaculatie
- pijn bij het plassen (dysurie)
- zwelling van het scrotum
- zwaar gevoel in de zaadbal
- pijn in de aangedane testikel, die verergert tijdens de ontlasting of bij inspanning
Raadpleeg je (huis)arts bij pijn of zwelling in de balzak, vooral als de pijn plotseling opkomt. Er zijn een aantal aandoeningen waarbij de testikel pijn kan doen en soms is directe behandeling vereist. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een teelbaltorsie, waarbij de teelbal in het scrotum is gedraaid en voor hevige pijn zorgt. De (huis)arts kan de juiste diagnose stellen.
Hoe wordt een teelbalontsteking behandeld?
De behandeling hangt af van de oorzaak. Algemene maatregelen om pijn en zwelling tegen te gaan bestaan uit:
- bedrust;
- met een kussentje van watten het scrotum hoger brengen;
- ijspakkingen en koude kompressen aanbrengen.
Bacteriële orchitis wordt behandeld met een antibioticum. Als het is veroorzaakt door een soa, dan zullen je (vroegere) partner(s) tot in ieder geval een halfjaar terug op de hoogte gebracht moeten worden dat je een soa hebt. Zij kunnen zich dan laten onderzoeken, ook als ze geen klachten hebben want een soa verloopt vaak symptoomloos.
Virale orchitis kan niet behandeld worden met antibiotica. Wel kunnen de klachten verlicht worden met pijnstillers en bovenvermelde maatregelen.
Wat is de duur van een teelbalontsteking? De infectie en de symptomen kunnen -indien de aandoening adequaat behandeld wordt- zo’n 8 tot 10 dagen duren.